Σκέψεις Χρήστου Γιανναρά
« Η Ελληνικότητα ήταν και παραμένει το
εναλλακτικό πολιτισμικό παράδειγμα απέναντι στο παγκοσμιοποιημένο (μονοδρομικό
σήμερα) δυτικό μοντέλο. Εκείνο σκόπευε πάντοτε και σκοπεύει στον ατομοκεντρισμό
της κατασφάλισης δικαιωμάτων, η Ελληνικότητα αντέτασσε την κοινωνία σχέσεων.
Εκείνο θεμελιώνει τη συλλογικότητα στο
συμβόλαιο με στόχο τη χρησιμοθηρία (μέτρο το χρήμα), η Ελληνικότητα στο «κοινόν
άθλημα» της πολιτικής αρετής με σκοπό το «αθανατίζειν». Ο πολίτης βγαίνει από
το σπίτι για να κοινωνήσει κρίσεως και αρχής.
Το νόημα του Ελληνικού πολιτισμού, η
επαλήθευση γνώσης, επαλήθευση εμπειρίας, ανάπτυξη κριτικής σκέψης, ποια γνώση
είναι έγκυρη ποια είναι ψευδής. Ποιο είναι το όντως αληθινά υπαρκτό, ποιό είναι
το αιώνιο, το αέναο (Ο τρόπος της του παντός διοικήσεως), δηλαδή ο τρόπος που κάνει τα
υπαρκτά στη σχέση μεταξύ τους, να συνιστούν κόσμο που σημαίνει κόσμημα.
Το σημερινό νόημα της ζωής μας είναι η
μεγιστοποίηση της καταναλωτικής ευχέρειας η δημιουργία μη απαραίτητων αναγκών,
η απόκτηση ακριβού αυτοκινήτου, μεγάλου σπιτιού. Οταν σε μια συλλογικότητα κυριαρχεί
ο πρωτογονισμός του ατομοκεντρισμού, όταν έχει χαθεί η αίσθηση του δημοσίου
συμφέροντος, είναι απάτη ή αφέλεια να μιλάμε για δημοκρατία.
Απαιτείται να αλλάξουμε πολιτισμό και ο
πολιτισμός θα αλλάξει, αν πάψουμε να βάζουμε προτεραιότητα την καταναλωτική
ευχέρεια και βάλουμε τις ανθρώπινες σχέσεις, αν συμμετέχουμε στα κοινά
(κοινωνώ=συμμετέχω). Η δημοκρατία δεν είναι συνταγή,
είναι άθλημα και οι επιδόσεις στο άθλημα συνάρτηση της κατά κεφαλήν
καλλιέργειας.
Ο Ελληνισμός δεν είναι φυλή, δεν επέζησε χιλιάδες
χρόνια χάρη στους νόμους της ζωολογίας. Είναι γένος, γέννημα τρόπου ύπαρξης και
συνύπαρξης, δηλαδή πρόταση πολιτισμού με πανανθρώπινη δυναμική. Επιβιώνει ο
Ελληνισμός όσο σαρκώνει την πρόταση βίου που τον ανάδειξε ξεχωριστόν στην
Ιστορία, τον αντιδιέστειλε από τον πρωτογονισμό του ατομοκεντρισμού, δηλαδή της
βαρβαρότητας.
Οπως στους αιώνες της Τουρκοκρατίας έτσι και στον ζόφο
της σημερινής καταστροφής και ατίμωσης, αν ο Ελληνισμός σωθεί, αυτό θα γίνει
όχι με τη λογική της εξουσίας, των νομοθετημάτων, τα καραγκιοζιλίκια της
ξιπασιάς του «εκσυγχρονισμού». Θα γίνει με τη λογική της «μαγιάς» που έλεγε ο Μακρυγιάννης, της κρυμμένης
μέσα στο νεκρό φύραμα παρουσίας ζωντανών ανθρώπων – και ζωντανός άνθρωπος είναι
αυτός που σώζει νόημα ζωής, χαρά ζωής, μέσα στον απελπισμό της αποσύνθεσης.
Μια χούφτα
δάσκαλοι, μια χούφτα παπάδες, μια χούφτα άνθρωποι της Τέχνης, της μαστοριάς.
Από τα κάτω φυτρώνει η ελπίδα, όχι από τα μεγάφωνα. Στους ελάχιστους σώζεται το
θάμβος της ελληνικής λαλιάς, η αξιοπρέπεια της ιστορικής αυτοσυνειδησίας, το
σθένος της πίστης - εμπιστοσύνης κρυμμένο, για αιώνες, στην ακαταμάχητη
φρασούλα: (έχει ο Θεός)».
