Πότε η ψυχή προσεγγίζει την αλήθεια
Πότε ούν, ή δ’ ός, η ψυχή της αληθείας άπτεται; Όταν μεν
γαρ μετά του σώματος επιχειρή τι σκοπείν, δήλον ότι τότε εξαπατάται υπ’ αυτού…. Πλάτων “Φαίδων” 65.b 10
Πότε λοιπόν είπε αυτός (Σωκράτης) αγγίζει η ψυχή την αλήθεια ;
Γιατί όταν επιχειρεί με τη μεσολάβηση του
σώματος να εξετάσει κάτι, τότε είναι φανερό ότι το σώμα την εξαπατά.
Αλήθεια λές.
Άρα λοιπόν δεν βρίσκεται μέσα στον λογισμό, αν
είναι κάπου που φαίνεται ολοφάνερα μπροστά της κάποιο από αυτά που είναι;
Ναι.
Και
αναμφίβολα καλύτερα διαλογίζεται τότε, όταν κανένα απ’ αυτά δεν την παρενοχλεί,
ούτε ακοή, ούτε όραση, ούτε πόνος, ούτε ηδονή, αλλά αντίθετα μένει τελείως μόνη
με τον εαυτό της, χωρίς να λογαριάζει το σώμα και όσο μπορεί, χωρίς να
επικοινωνεί και να έρχεται σε επαφή με αυτό, επιθυμεί αυτό που είναι.
Έτσι είναι πράγματι.
Και στην περίπτωση τούτη λοιπόν, η ψυχή του
φιλοσόφου δεν περιφρονεί τελείως το σώμα, δεν το αποφεύγει άραγε, και δεν
αναζητά να μείνει μόνη με τον εαυτό της;
Έτσι φαίνεται.
Και γι αυτά εδώ,
Σιμμία, τι έχεις να πείς; Λέμε ότι υπάρχει κάτι δίκαιο καθ’ αυτό ή όχι;
Το λέμε βέβαια,
μα τον Δία.
Και κάτι ωραίο
και καλό;
Πώς όχι;
Είδες ωστόσο
μέχρι τώρα κάποιο από τα πράγματα αυτού του είδους με τα μάτια σου;
Όχι βέβαια απάντησε εκείνος.
Αλλά πιθανόν τα
άγγιξες με κάποια άλλη από τις αισθήσεις, που λειτουργούν μέσω του σώματος; Και
αναφέρομαι σε όλα, στο μέγεθος, στην υγεία, στη δύναμη και στα άλλα, με μια
λέξη μπήκες στην ουσία όλων, που σημαίνει τι ακριβώς είναι στην πραγματικότητα
καθένα από αυτά; Άρα λοιπόν η πιο καθαρή αλήθεια γι αυτά φαίνεται μέσω του
σώματος ή έχουν τα πράγματα ως εξής: Όποιος από εμάς ετοιμαστεί περισσότερο και με
μεγαλύτερη ακρίβεια να σκεφτεί αυτό καθ’ αυτό κάθε πράγμα που ερευνά και
εξετάζει, αυτός δεν είναι που θα μπορούσε να φτάσει πιο κοντά στο να γνωρίσει καθένα από αυτά;
Ασφαλώς.
Και αυτό δεν θα το έκανε λοιπόν σε όλη του
την καθαρότητα αυτός που, στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό ήθελε να κατευθυνθεί σε καθένα από αυτά μόνo με το νού, χωρίς να παρεμβάλλει στη διανοητική
διαδικασία την όραση και χωρίς να σέρνει πίσω του καμία άλλη αίσθηση για να
συνοδεύει το λογισμό αλλά, χρησιμοποιώντας τον καθαρό νου αυτό καθ’ αυτό, θα
άρχιζε να κυνηγάει καθένα από τα όντα, αυτό καθ’ αυτό χωρίς προσμίξεις,
απαλλαγμένος
όσο γίνεται από τα μάτια, από τα αυτιά, με λίγα λόγια από το σώμα ολόκληρο,
επειδή το σώμα, όταν παίρνει μέρος, ταράζει και δεν αφήνει την ψυχή να
αποκτήσει την αλήθεια και τη φρόνηση; Αυτός δεν είναι λοιπόν Σιμμία, αν υπάρχει
κάποιος στον κόσμο που θα κατορθώσει να βρεί αυτό που είναι πραγματικά; …………………………………………………………..............
Για να προσεγγίσουμε λοιπόν την αλήθεια πρέπει
να δουλέψουμε με την ψυχή να την αφήσουμε όμως μόνη χωρίς να παίρνει μέρος το
«σώμα», γιατί όταν παίρνει μέρος το σώμα ο νους ασχολείται με τις επιθυμίες,
τις ανάγκες σε υλικό επίπεδο, τα αξιώματα, τις θέσεις, τη δόξα, αυτά όλα
ταράζουν την ψυχή και δεν την αφήνουν να προσεγγίσει την αλήθεια των πραγμάτων
να βρεί αυτό που είναι, αυτό που υπάρχει πραγματικά.
