Έμποροι των Εθνών Α.
Παπαδιαμάντης
Το μυθιστόρημα· Οι Έμποροι των Εθνών, του Αλέξανδρου
Παπαδιαμάντη, διαδραματίζεται το έτος 1119.
Τόπος του είναι η Νάξος, όπου ένας πλούσιος ευπατρίδης, ο Ιωάννης Μούχρας,
κατεδίωκε τους πειρατές, με σκοπό νά πάρει δίπλωματα ναυάρχου ευπατρίδη και
άλλα από την Πολιτεία της Βενετίας.
"Εν έτει σωτηρίω 1199 , ουδείς καθ'
όλον το Αιγαίον πέλαγος είχεν ωραιοτέραν σύζυγον της του Ιωάννου Μούχρα,
πλουσίου ευπατρίδου, κατοικούντος εν Νάξω. Αλλά τούτο δεν εκώλυεν αυτόν του να
εκτελή παραβόλους εκδρομάς κατά των Γενουαίων πειρατών, των ενοχλούντων
αδιαλείπτως τους Βενετούς επιδρομείς και τους φιλήσυχους νησιώτας.
Ο Ιωάννης Μούχρας κατώκει κατά την άκραν του Νεοχωρίου επί τίνος λόφου παρά την θάλασσαν. Η οικία του, μεγάλη και ευπρεπής, ήτο ωχυρωμένη με τρεις πύργους και υψηλόν τείχος. Ενομίζετο δε ως άσυλον εν τω τόπω. Ο Ιωάννης Μούχρας είχε λάβει εκ προγόνων προνόμια παρά των Βενετών, άτινα εφύλαττε και διεξεδίκει επιμόνως…..
Ο Ιωάννης Μούχρας κατώκει κατά την άκραν του Νεοχωρίου επί τίνος λόφου παρά την θάλασσαν. Η οικία του, μεγάλη και ευπρεπής, ήτο ωχυρωμένη με τρεις πύργους και υψηλόν τείχος. Ενομίζετο δε ως άσυλον εν τω τόπω. Ο Ιωάννης Μούχρας είχε λάβει εκ προγόνων προνόμια παρά των Βενετών, άτινα εφύλαττε και διεξεδίκει επιμόνως…..
Ο γραμματοφόρος προσεκύνησε και εξήλθεν.
Ο δε Σανούτος ανέγνω και εκ τρίτου την επιστολήν, και εφαίνετο όλος
απησχολημένος υπό διαλογισμού τινος. Περιήλθε τρίς ή τετράκις εν τώ ευρυχώρω
θαλάμω της γαλέρας του, τώ έχοντι
έπιπλα μεγαλοπρεπή. Τέσσαρα
μεγάλα ανάκλιντρα έκειντο παρά τους τοίχους,έχοντα κόκκινον σήρικον ύφασμα.
Στρογγύλη τράπεζα ίστατο εν τώ μέσω, ανέχουσα μέλαιναν στήλην εξ εβένου
στηρίζουσαν τον όροφον. Εξ αυτής εκρέμαντο αργυραί πολύφωτοι λυχνίαι,
μιμούμεναι η πρώτη όφιν επτακέφαλον, η ετέρα τον λέοντα του Αγίου Μάρκου, η
τρίτη ξίφος κεκυρτωμένον, η δε άλλη Σειρήνα με προεξέχοντας μαστούς. Επί της
τραπέζης έκειντο αγαλμάτιά τινα. Η Αφροδίτη εν εκστάσει πρό του κατόπτρου, η
Ψυχή λιπόθυμος εις τας αγκάλας του Έρωτος, ο Άγιος Μάρκος συγγράφων το
Ευαγγέλιον και ο Ερρίκος Δάνδολος, ο θείος του Σανούτου. Η κλίνη, εφ’ ής
εκοιμάτο ο Σανούτος, έκειτο όπισθεν διπλών χρυσοϋφών παραπετασμάτων, και
εμιμείτο σπήλαιον με σταλακτίτας αργυρούς, κρεμάμενους εκ της οροφής..
Τι εζήτει η Βενετία πέμπουσα τους
στόλους τούτους εις το Αιγαίον; Ό,τι ζητεί ο σφαγεύς παρά του θύματος, τας
σάρκας αυτού, ίνα κορέση την πείναν του. Διατί αι ιδιωτικαί αύται και
κεκυρωμέναι με τα σήματα του Αγίου Μάρκου επιχειρήσεις; Διατί οι τοσούτοι
εργολάβοι των κατακτήσεων, των ως διά δημοπρασίας εκτελουμένων; Η Βενετία
προσηγόρευεν εαυτήν Πολιτείαν, και είχεν υιούς τυράννους. Τοις έδιδε το χρίσμα
της και τους έπεμπεν ίνα κατακυριεύσωσι της γής. Η γενεαλογία της πολιτικής
είναι συνεχής και γνησία κατά τους προγόνους. Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η
πενία έτεκε την πείναν. Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν. Η όρεξις εγέννησε την
αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. Η ληστεία εγέννησε την
πολιτικήν. Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου. Τότε και τώρα, πάντοτε
η αυτή. Τότε διά της βίας, τώρα διά του δόλου… και διά της βίας. Πάντοτε
αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι, οι Αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι
(καλώ δε ούτω τους λεγομένους πολιτικούς). Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά
διά τους λαούς εν τη βαθυζόφω σκοτία του αιωνίου εργαστηρίου των".................
Εδώ ο Παπαδιαμάντης περιγράφει μέσα σε λίγα λόγια τι σημαίνει να είσαι Μεγάλη Δύναμη στον καιρό
σου και να κάνεις ό,τι θέλεις, ό,τι επιθυμείς, να επιβάλλεις τους όρους σου εκμεταλλευόμενος
την αδυναμία των άλλων και επι πλέον τι σημαίνει πολιτικός και πολιτική όχι
μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο…..Οι σκέψεις του δεν παύουν να είναι
και σήμερα επίκαιρες.
