Αδικία-Δικαιοσύνη
Πρώτον μεν άρχειν εν τη πόλει δοκούντι δικαίω
είναι,…………….....................
Ο άδικος λοιπόν που
φαίνεται δίκαιος πρώτα γίνεται άρχοντας στην πόλη, μετά παντρεύεται όποια γυναίκα θέλει συνεργάζεται
και κάνει παρέα με όποιους θέλει, παντρεύει τα παιδιά του με όποιους θέλει και
ωφελείται από όλα αυτά αφού κερδίζει από το να αδικεί, επίσης όταν εμπλέκεται
σε δικαστικούς αγώνες βγαίνει κερδισμένος. Προσφέρει μεγαλοπρεπείς θυσίες και
ακριβά αφιερώματα στους θεούς για να έχει την εύνοια τους. Έτσι λοιπόν λένε ότι
οι θεοί ετοιμάζουν για τον άδικο καλύτερη ζωή. (Λέει ο Γλαύκωνας και συνεχίζει
ο Αδείμαντος).
Χρειάζεται
να εξετάσουμε και τους αντίθετους λόγους, δηλαδή τα οφέλη που έχει κανείς όταν
είναι δίκαιος, αυτοί δε που μιλάνε για τη φήμη της δικαιοσύνης την επαινούν για
εξουσίες, γάμους και άλλα που απολαμβάνει ο δίκαιος, επίσης υποστηρίζουν ότι οι
θεοί στέλνουν επιτυχίες και άφθονα αγαθά στους ευσεβείς.
Ο
Ησίοδος και ο Όμηρος υποστηρίζουν ότι, στην άλλη ζωή γίνονται συμπόσια για τους
ευσεβείς και αυτή η αιώνια μέθη είναι η αμοιβή αρετής τους, επί πλέον οι
ευσεβείς αφήνουν πίσω τους τα παιδιά των παιδιών τους. Τους ασεβείς και τους
άδικους οι θεοί τους ρίχνουν σε λάσπες στον άλλο κόσμο και τους έχουν να
μεταφέρουν νερό με το κόσκινο.
Όλοι
λέει στον Σωκράτη, εξυμνούν τη δικαιοσύνη και τη σωφροσύνη για το πόσο καλά
πράγματα είναι, αλλά όμως είναι δύσκολα και κουραστικά, ενώ η ακολασία, η
αδικία είναι γλυκά και εύκολα να αποκτηθούν και θεωρούνται αισχρά μόνο βάση του
νόμου και της φήμης. Επίσης λένε ότι τα άδικα είναι πιο ωφέλιμα από τα δίκαια και
θέλουν να τιμούν τους πονηρούς που έχουν πλούτη ή δύναμη, ενώ τους αδύναμους
και φτωχούς τους περιφρονούν. Το αξιοπερίεργο βέβαια είναι όσα λέγονται σχετικά με τους θεούς, ότι τάχα οι θεοί
μοιράζουν δυστυχίες και κακά στη ζωή στους αγαθούς, ενώ στους άδικους αντίθετα μοιράζουν
καλή τύχη.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι θεοί αλλάζουν και απαλλάσσουν από τα
αδικήματα τους ανθρώπους αν οι άνθρωποι προσφέρουν θυσίες και γιορτές, εξαγνίζονται δε οι
ζωντανοί και αυτοί που έχουν πεθάνει. Τι
λοιπόν θα προκαλέσουν στις ψυχές των νέων όλα αυτά που ακούν και ποιες σκέψεις
θα κάνουν για να περάσουν καλύτερα τη ζωή τους, σύμφωνα και με αυτό που λέει ο
Πίνδαρος «Με ποιο τρόπο να ανέβω το ψηλό τείχος νόμιμα η με απάτη» και έτσι
εξασφαλισμένος να περνώ τη ζωή μου; Γιατί σύμφωνα με αυτά που λένε αν είσαι
δίκαιος και δεν φαίνεσαι, κόπους και ζημιές θα έχεις στη ζωή. Αν είμαι άδικος
αλλά έχω φήμη δικαίου, η ζωή είναι υπέροχη λένε.
Αν
είμαστε δίκαιοι δεν θα ζημιωνόμαστε από τους θεούς αλλά θα χάνουμε και τα κέρδη
από τις αδικίες, αν είμαστε άδικοι, θα κερδίζουμε και αν ξεφεύγουμε αμαρτάνοντας
κάποιες φορές, θα τους πείθουμε να μας απαλλάσσουν χωρίς να μας τιμωρούν. Βέβαια λέγεται ότι ισχύουν τα
εξής: « δεν είναι εύκολο να διαφεύγει αυτός που είναι κακός».. «δεν είναι
δυνατόν να κρυφτεί κανείς από τους θεούς ούτε να τους εκβιάσει»… «για όσες
αδικίες θα πράξουμε εδώ θα τιμωρηθούμε στον Άδη εμείς ή τα παιδιά των παιδιών
μας».
Να μας πείς λοιπόν Σωκράτη για ποιο λόγο να
προτιμούμε τη δικαιοσύνη μπροστά στην αδικία; Γιατί αν κανείς ξέρει αρκετά καλά
πως η δικαιοσύνη είναι άριστη, έχει μεγάλη κατανόηση και δεν οργίζεται με τους
άδικους και γνωρίζει ότι είτε κάποιος που έχει θεία χάρη εμποδίζεται στο να
αδικεί ή επειδή κατέχει τη γνώση απέχει από την αδικία, ενώ σε όλες τις άλλες περιπτώσεις κανείς δεν είναι με τη
θέληση του δίκαιος, παρά μόνο λόγω γήρατος και ασθένειας κατακρίνει την αδικία, επειδή δεν μπορεί να τη διαπράξει.
Κανείς δεν κατηγόρησε την αδικία και δεν επαίνεσε την δικαιοσύνη παρά μόνο για
τις δόξες και τις τιμές που προέρχονται από αυτές.
Κανείς ποτέ μέχρι σήμερα δεν μας είπε, ότι η αδικία είναι το μεγαλύτερο
κακό ενώ η δικαιοσύνη το μεγαλύτερο καλό. Να μας αποδείξεις λοιπόν τι κάνει η
καθεμιά σε όποιον την έχει, ώστε να είναι η μία κακό και η άλλη καλό. Το θέμα
είναι να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα ώστε να μην επαινείς αυτό που φαίνεται
δικαιοσύνη και να κατακρίνεις αυτό που φαίνεται αδικία, επίσης να μη φτάσεις να
παραδέχεσαι το Θρασύμαχο που λέει ότι το δίκαιο είναι ξένο αγαθό προς το
συμφέρον του ισχυρού, ενώ το άδικο είναι ωφέλεια του ισχυρού που το κατέχει και
ζημιά για τον αδύνατο.
Αφού
λοιπόν η δικαιοσύνη είναι από τα μεγαλύτερα αγαθά όπως η ακοή, η όραση, η
φρόνηση, η υγεία,.....και ό,τι απορρέει από αυτά, τις ανταμοιβές και τις απόψεις ας τις
επαινέσουν οι άλλοι. Εσύ Σωκράτη να μας φανερώσεις όχι με λόγια, για το ότι η
δικαιοσύνη είναι καλύτερη από την αδικία, αλλά τι προξενεί η καθεμιά σε αυτόν
που την κατέχει, είτε παραμένει απαρατήρητη από θεούς και ανθρώπους είτε όχι.
(Λέει ο Αδείμαντος)
Επειδή δεν έχετε πειστεί ότι η δικαιοσύνη είναι καλύτερη από την αδικία
λέει ο Σωκράτης και επειδή το ζήτημα που ψάχνουμε δεν είναι τιποτένιο αλλά
χρειάζεται άνθρωπο με οξεία αντίληψη, θα ερευνήσουμε, θα εξετάσουμε με μεγάλη
λεπτομέρεια ακόμα και τα μικρότερα στοιχεία, όπως τα μικρά γράμματα που δεν έχουμε οξεία όραση για
να τα διαβάσουμε, εξετάζουμε μήπως υπάρχουν κάπου αλλού που είναι μεγαλύτερα.
Αφού
λοιπόν υπάρχει δικαιοσύνη σε ένα άνθρωπο αλλά και σε μια πόλη που είναι
μεγαλύτερη, πιθανώς μέσα στο μεγαλύτερο να υπάρχει περισσότερη δικαιοσύνη και
να μπορούμε να την αναγνωρίσουμε πιο εύκολα. Επομένως θα αναζητήσουμε τη
δικαιοσύνη μέσα στις πόλεις και μετά στον καθένα, γιατί έτσι θα γνωρίσουμε πως
δημιουργείται μια πόλη και πως δημιουργούνται μέσα στην πόλη η δικαιοσύνη και η
αδικία.
