Εκπαίδευση των φυλάκων της πόλης και των νέων
Ωμολογούμεν δε που, ει μέμνησαι, αδύνατον ένα πολλάς
καλώς εργάζεσθαι τέχνας.
Τι ούν;
ήν δ’ εγώ΄ η περί τον πόλεμον αγωνία ού τεχνική δοκεί είναι;………….
Παραδεχτήκαμε γενικά αν θυμάσαι, ότι είναι
αδύνατον ένας άνθρωπος να εξασκεί καλά πολλές τέχνες. (λέει ο Σωκράτης)
Επομένως δεν θα επιτρέπουμε στον παπουτσή να είναι ταυτόχρονα ούτε γεωργός, ούτε υφαντής, ούτε οικοδόμος,
αλλά παπουτσής ώστε να έχουμε την καλύτερη τέχνη της υποδηματοποιΐας.
Το
ίδιο ισχύει και για κάθε άλλο επάγγελμα ο καθένας θα ασχολείται με ένα
επάγγελμα χωρίς να αφιερώνει χρόνο σε άλλα, για να το εκτελεί σωστά. Έτσι
λοιπόν ο γεωργός δεν μπορεί από τη μια μέρα στην άλλη να γίνει άξιος
πολεμιστής. Όσο πιο σημαντικό είναι το έργο των φυλάκων τόσο περισσότερο πρέπει
να μην ασχολούνται με άλλες εργασίες και τόσο πιο μεγάλη τέχνη και φροντίδα
χρειάζεται.
Οι
φύλακες της πόλης χρειάζεται να έχουν οξεία αντίληψη, να είναι ευκίνητοι
δυνατοί και ανδρείοι για να πολεμάνε καλά. Πρέπει να έχουν και άλλο ένα
χαρακτηριστικό, να είναι πράοι με τους δικούς τους και σκληροί, ορμητικοί με
τους εχθρούς. Πως όμως θα το πετύχουμε αυτό;
Αυτός
που πρόκειται να γίνει φύλακας έχει ανάγκη εκτός από το θυμοειδές να έχει και
χαρακτήρα φιλοσόφου, αυτό μπορείς να το διακρίνεις στα σκυλιά όταν βλέπουν
κάποιο άγνωστο αγριεύουν ενώ όταν βλέπουν κάποιο γνωστό τον καλωσορίζουν. Αυτή
η φιλική και εχθρική μορφή προσδιορίζει τον φίλο και τον ξένο με τη γνώση και
την άγνοια.
Με
ποιο τρόπο όμως θα μορφωθούν και θα ανατραφούν αυτοί;
Μήπως μας βοηθήσει σε αυτό, το να
εξακριβώσουμε με ποιο τρόπο δημιουργείται η δικαιοσύνη και η αδικία μέσα στην
πόλη; για να μην παραλείψουμε κανένα σπουδαίο λόγο ή για να μη λέμε πολλά.
Η καλύτερη μόρφωση που έχει βρεθεί από παλιά
είναι η γυμναστική για τα σώματα και η μουσική για την ψυχή.
Χρειάζεται
όμως να προσεχθεί η εκπαίδευση γιατί υπάρχει στους λόγους η αλήθεια και το
ψέμα, οι μύθοι λοιπόν που μαθαίνουν πρώτα τα παιδιά είναι ψέμα εμπεριέχουν όμως
και αλήθεια. Η αρχή είναι το σπουδαιότερο σε κάθε έργο ειδικά όταν πρόκειται
για νέους και εύπλαστους γιατί πλάθεται μέσα τους κάθε τύπος που θέλει να
διαμορφώσει κάποιος.
Δεν
πρέπει λοιπόν να αφήσουμε εύκολα να ακούν τα παιδιά τυχαίους μύθους που έπλασαν
τυχαίοι άνθρωποι. Απαιτείται να ελέγχουμε του μυθοπλάστες και όποιον καλό μύθο
φτιάχνουν να τον εγκρίνουμε και όποιον είναι κακός να τον απορρίπτουμε.
Να
κατηγορούμε τους μύθους που περιέχουν ψέματα και μάλιστα να κατηγορούμε κάποιον που μέσα στις
περιγραφές του μύθου, δεν ψεύδεται με όμορφο τρόπο ……Επί πλέον σημαντικό είναι
να μη λέγονται στους ανώριμους νέους αυτά που αποδίδει ο Ησίοδος ότι έκανε ο
Ουρανός και μετά τον τιμώρησε ο Κρόνος, ο οποίος έπαθε πολλά κακά μετά από το
γιό του, πράγματα που δεν είναι αληθινά. Ούτε πρέπει να λέγονται σε νέους που
ακούν πρώτη φορά, ότι και τις μεγαλύτερες αδικίες να διαπράξουν δεν θα κάνουν
κάτι παράξενο, αλλά ενεργούν όπως οι μεγάλοι θεοί.
Ούτε
ακόμα πως οι θεοί πολεμούν μεταξύ τους, καθώς και άλλες πολλές έχθρες μεταξύ
των θεών, των ηρώων, των συγγενών και των φίλων τους γιατί δεν είναι αλήθεια.
Δεν πρέπει να αποδεχτούμε στην πόλη τις θεομαχίες που είχε πλάσει ο Όμηρος
διατυπωμένες με υπονοούμενα και χωρίς υπονοούμενα, γιατί ο νέος δεν είναι σε
θέση να κρίνει τι είναι αλληγορικό και τι όχι και ότι αυτά που θα πάρει σαν
ιδέες σε αυτή την ηλικία γίνονται μόνιμα και χωρίς μεταβολή.
Θα πρέπει λοιπόν οι νέοι να ακούνε μύθους
που έχουν ομορφιά και είναι βασισμένοι στην αρετή.
