ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΜΗΛΙΩΝ Β
......"91. ΑΘ. Εμείς
για το τέλος της ηγεμονίας μας, αν αυτή θα καταλυθεί κάποτε, δεν ανησυχούμε,
γιατί δεν είναι επικίνδυνοι στους νικημένους όσοι, όπως οι Λακεδαιμόνιοι,
ασκούν ηγεμονία πάνω σε άλλους (άλλωστε
η αντιδικία μας δεν είναι με τους Λακεδαιμονίους) αλλά επικίνδυνοι είναι οι υπήκοοι, αν τυχόν
αυτοί ξεσηκωθούν και νικήσουν εκείνους που
τους εξουσίαζαν. Όσο γι αυτό, ας μείνει σε μας η φροντίδα
να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο. Εκείνο όμως που θέλουμε τώρα να κάνουμε
φανερό σε σας είναι ότι βρισκόμαστε
εδώ για το συμφέρον της ηγεμονίας μας
και όσα θα πούμε τώρα σκοπό έχουν τη σωτηρία της πολιτείας σας,
επειδή θέλουμε και χωρίς κόπο να σας
εξουσιάσουμε και για το συμφέρον και των δυο μας να σωθείτε.
92. ΜΗΛ. Και
πώς μπορεί να συμβεί να είναι ίδια συμφέρον σε μας να γίνουμε δούλοι , όπως σε
σας να γίνετε κύριοί μας;
93. ΑΘ. Επειδή σεις θα έχετε τη δυνατότητα
να υποταχθείτε πριν να πάθετε τις πιο μεγάλες συμφορές , και εμείς, αν δε σας
καταστρέψουμε, θα έχουμε κέρδος.
94.
ΜΗΛ. Ώστε δε θα δεχθείτε, μένοντας εμείς
ήσυχοι, να είμαστε φίλοι αντί εχθροί, σύμμαχοι
όμως κανενός από τους δυο σας;
95. ΑΘ. Όχι, γιατί δε μας βλάφτει τόσο ή έχθρα σας όσο η φιλία σας. Η φιλία σας, στα
μάτια των υπηκόων μας, θα ήταν απόδειξη
αδυναμίας μας, ενώ το μίσος σας
απόδειξη της δύναμής μας.
96. ΜΗΛ. Έτσι σκέφτονται οι υπήκοοί σας για το σωστό, ώστε
να βάζουν στην ίδια μοίρα εκείνους που δεν έχουν καμιά φυλετική σχέση μαζί σας
και εκείνους που οι περισσότεροί τους είναι άποικοί σας, μερικοί μάλιστα απ’
αυτούς αποστάτησαν και υποτάχτηκαν;
97. ΑΘ. Ναι,
γιατί νομίζουν ότι λόγια που να
στηρίζονται στο δίκαιο δε λείπουν από κανένα, πιστεύουν όμως πως όσοι διατηρούν
την ελευθερία τους το χρωστούν στη δύναμή τους και ότι εμείς δεν
εκστρατεύουμε εναντίον τους από φόβο. Ώστε
το να σας υποτάξουμε εκτός που θα αύξανε
τους υπηκόους μας θα μας πρόσφερε και ασφάλεια, και μάλιστα αν εσείς, νησιώτες
και πιο αδύναμοι από άλλους δεν υπερισχύσετε απέναντί μας, που είμαστε
κυρίαρχοι στη θάλασσα.
98. ΜΗΛ. Και δε νομίζετε ότι
υπάρχει ασφάλεια στην πρότασή μας εκείνη; Γιατί κι εδώ πάλι είναι ανάγκη, όπως
εσείς μας υποχρεώσατε να αφήσουμε τους
δίκαιους λόγους και ζητάτε να μας
πείσετε να υποχωρήσουμε μπροστά στο δικό
σας συμφέρον, έτσι κι εμείς να σας εξηγήσουμε το δικό μας συμφέρον, αν αυτό τυχαίνει να είναι μαζί και δικό σας,
και να προσπαθήσουμε να σας πείσουμε. Γιατί
πώς είναι δυνατό να μην κάμετε εχθρούς σας όσους τώρα είναι ουδέτεροι, όταν αυτοί,
βλέποντας τα όσα έγιναν εδώ, πιστέψουν πως κάποτε σεις θα επιτεθείτε και εναντίον τους; Και μ’
αυτό τι άλλο θα πετύχετε παρά να ενισχύσετε αυτούς που είναι τώρα εχθροί σας, κι
εκείνους που ποτέ δε σκέφτηκαν να
γίνουν, παρά τη θέλησή τους, να τους στρέψετε εναντίον σας.
99. ΑΘ. Καθόλου,
γιατί δε νομίζουμε ότι είναι πιο επικίνδυνοι
για μας αυτοί που, κατοικώντας κάπου στη στεριά, εξαιτίας της ελευθερίας
τους, θ’ αργήσουν πολύ να πάρουν
προφυλακτικά μέτρα εναντίον μας, αλλά οι νησιώτες , όσοι, όπως εσείς,
βρίσκονται κάπου ανεξάρτητοι, και όσοι είναι κιόλας ερεθισμένοι από τις
αναγκαίες πιέσεις της ηγεμονίας μας. Αυτοί λοιπόν, με το να στηριχτούν πολύ στην απερισκεψία, μπορούν να
φέρουν, και τον εαυτό τους και εμάς, σε
φανερούς κινδύνους.
100. ΜΗΛ.
Αν εσείς
για να μη χάσετε την ηγεμονία σας, και οι υπήκοοί σας για να απαλλαγούν
από αυτήν αψηφάτε τόσους κινδύνους, φανερό πως εμείς, που είμαστε ακόμη
ελεύθεροι, θα δείχναμε μεγάλη ευτέλεια και δειλία, αν δεν κάναμε το παν προτού
γίνουμε δούλοι.
101. ΑΘ. Όχι
, αν αποφασίσετε συνετά. Γιατί δεν αγωνίζεστε με ίσους όρους για να δείξετε
την ανδρεία σας, δηλαδή για να μην ντροπιαστείτε. Πιο πολύ πρόκειται να αποφασίσετε για τη σωτηρία σας, δηλαδή για το να μην αντιστέκεστε στους πολύ
πιο δυνατούς σας.
102. ΜΗΛ. Ξέρουμε όμως πως καμιά φορά οι
τύχες του πολέμου κρίνονται πιο δίκαια, κι όχι ανάλογα με τη διαφορά σε πλήθος
ανάμεσα στους δυο αντιπάλους. Και σε εμάς
η άμεση υποχώρηση δε δίνει καμιά ελπίδα,
ενώ με το να αγωνιστούμε υπάρχει ακόμη ελπίδα να μείνουμε όρθιοι.
103. ΑΘ. Η ελπίδα, παρηγοριά την ώρα του κινδύνου, όσους την έχουν από περίσσια δύναμη
και αν τους βλάψει δεν τους καταστρέφει. Όσοι όμως, στηριγμένοι πάνω της, τα
παίζουν όλα για όλα, (γιατί απ’ τη φύση της είναι σπάταλη), μονάχα όταν αποτύχουν
τη γνωρίζουν, όταν πια, για κείνον που έκαμε τη γνωριμία της, δεν έχει τίποτε
για να το προφυλάξει απ’ αυτήν. Αυτό σεις, αδύναμοι και που η τύχη σας κρίνεται
από μια μονάχα κλίση της ζυγαριάς , μη θελήσετε να το πάθετε ούτε να μοιάσετε
τους πολλούς που, ενώ μπορούν ακόμη να σωθούν με ανθρώπινα μέσα, όταν τους
βρουν οι συμφορές και τους εγκαταλείψουν οι βέβαιες ελπίδες, καταφεύγουν στις
αβέβαιες ελπίδες, τη μαντική και τους χρησμούς και όσα άλλα τέτοια, με τις ελπίδες που δίνουν φέρνουν στην καταστροφή"....
Η «λογική» της δύναμης, της αλαζονείας, της απληστίας, της
έπαρσης, του άκρατου εγωϊσμού, με τον
δυνατό να θέλει να κυριαρχήσει, να υποδουλώσει, να εκμεταλλευτεί τον αδύνατο, οδηγεί σε καταστροφικές διαδρομές τους ανθρώπους.