Το Σπιτάκι στο Λιβάδι (Παπαδιαμάντης)

                             


                                          

                                      ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ-ΦΟΡΟΙ

      Πτωχή χήρα, η Μαριώ η Λιβαδάκαινα, μαζι με την κόρη της την Ματώ,… Άμα ήρχισεν η καταιγίς και τα θεμέλια της οικίας ταχέως κατεπλημμύρισαν.  Αλλ’ ή Μαριώ δεν επρόσεχε  κατ’ αρχάς είς τούτο. Είχε τό μάτι υψηλά κατά το βουνόν. Ήτον αφηρημένη.

      -Μάνα, θα πλημμάρουμε, εφώναξεν ή κόρη της.

       Η μήτηρ εξηκολούθει  να κυττάζη, υψηλά είς το βουνόν.

      -Ας πά νά πλημμάρουμε. Εψιθύρισε.

      -Μάνα πλημμάραμε! Επανέλαβε μετ’ ολίγον η Ματώ……………………….

…… Η χήρα έστρεψε το βλέμμα προς τα παρά πόδας. Όλη η στεφάνη του εδάφους ολόγυρα είχε πλημμυρίσει και το ισόγειον της οικίας ήτο γεμάτον νερόν. Το χαμηλόν πάτωμα εκινδύνευε νά τό φτάση. Θάλασσα, ποταμός, πέλαγος…………………….

………. -Μάνα, είστε καλά ; Γλυτώσατε ; Ήτο η φωνή του Μανώλη (γιός)……………

……Τήν εσπέραν  εκείνην η πτωχή οικογένεια επήγε και διανυκτέρευσεν είς της  Μαργαρώς της Μποστανούς. Ο Κηπουρός εσυμβούλευε τον Μανώλην:

   -Να κάμης νόμο-τρόπο, λέω γώ, ν’ αγοράσης ένα σπίτοτοπο απάνω στα Κοτρώνια, ή στα γελαδάδικα ή στον απάνω Μαχαλά, να χτίσετε κανένα σπιτάκι να μη σας πατή το νερό.

    Η χήρα έλαβε τον λόγον.

   -Καλά το λές, γείτονα…. μα κείνος ο νταβατζής μας ο Ξυγκάκιας, του χρωστούμε, λέει, δεν ξέρω πόσα γίνονται, τριακόσιες δραχμές, όλο το διάφορο κεφάλι, το διάφορο κεφάλι …κι άς του πληρώναμε ταχτικά το διάφορο μόνο δύο χρονιές δεν του πληρώσαμε…Θα μας έχει πάρει άλλα τόσα, κι άλλα τόσα, κι ακόμη δός του, το διάφορο κεφάλι του ….κι εφοβέριζε να μας βγάλη από το σπίτι, να μας  το πουλήση στη δημοπρασία…και μας είπε τις προάλλες, θα πέση, μας είπε, το σπίτι να μας πλακώση… Να πού έπεσε τώρα, ας το χαρή ..Δεν έστελνε δα σήμερα κανένα κλήτορα η κανένα ταχτικό να μας βγάλη απ’ το σπίτι, μεγάλη χάρη θα μας έκανε ..όλοι μας, δύο πήχες τόπο θα χρειαστούμε να μας θάψουν…Ας χορτάσουν πλιά οι αχόρταγοι….

         Ο κηπουρός έσεισε τους ώμους, έπιε μίαν εις υγείαν της χήρας και των τέκνων της, και έψαλλεν ευθύμως το βραχνόν άσμα του:

                               Έλα βαρειά, σιγά και ταπεινά

                               μη πάρουν τ’ άρματα φωτιά

                               και κάψουνε τη γειτονιά.

                               Έρχουμαι, καλέ μ’ δεν έρχουμαι

                               Όξω στην πόρτα στέκουμαι,

                               ξενάκ’ είμαι και ντρέπουμαι. 

                               

                            

                                         

Μακρυγιάννης ο Έλληνας ο Δημοκράτης

                  
      

                                      

                                                

                                ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ (1797-1864)

Αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης, ένας μεγάλος Έλληνας, ένας μεγάλος Δημοκράτης. Γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό του Λιδορικίου, το Αβορίτι. Γιος του Δημήτριου Τριαντάφυλλου, ονομάστηκε Μακρυγιάννης λόγω του υψηλού αναστήματος. Χάνει τον πατέρα του σε μικρή ηλικία και όταν γίνεται 7 χρόνων δουλεύει για να ζήσει σαν ψυχογιός σε σπίτι πλούσιου Λειβαδίτη. Όταν μεγαλώνει ασχολείται με το εμπόριο και αποκτά οικονομική ανεξαρτησία. Η ζωή του αλλάζει όταν μυείται στη Φιλική Εταιρεία, πιθανότατα το 1820. Αφοσιώνεται με πάθος στον αγώνα για τη λευτεριά της πατρίδας.

Ο Θεός, η Πατρίδα, η Αρετή είναι οι μεγάλες αξίες στις οποίες πιστεύει. Γράφει στ' απομνημονεύματά του με ένα λόγο που αγγίζει την ψυχή “ Εσύ Κύριε, θ' αναστήσεις τους πεθαμένους Έλληνες, αυτείνων των περίφημων ανθρώπων όπου στόλισαν την ανθρωπότη μ' αρετή. Και με τη δύναμή Σου και τη δικαιοσύνη Σου θέλεις να ξαναζωντανέψεις τους πεθαμένους. Και η απόφασή Σου η δίκια είναι να ματαειπωθεί Ελλάς, να λαμπρυνθεί αυτείνη και η θρησκεία του Χριστού και να υπάρξουν οι τίμιοι και αγαθοί άνθρωποι εκείνοι όπου περασπίζονται τον δίκιον ”. Χωρίς γραμματικές γνώσεις αποφασίζει το 1829 να μάθει γράμματα, το Φεβρουάριο του 1829, για να γράψει αυτά που έζησε. Αυτό δεν τον εμπόδισε στον Αγώνα για τη Λευτεριά της Πατρίδας, που τόσο αγαπάει. “ Όσο αγαπώ την πατρίδα μου, δεν αγαπώ τίποτας! Νά 'ρθει ένας να μου πει ότι θα πάγει ομπρός η πατρίδα, στέργομαι να μου βγάλει και τα δυο μάτια, ότι, αν είμαι στραβός και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει. Αν είναι η πατρίδα μου αχαμνά, δέκα μάτια νά 'χω, στραβός θε να είμαι ότι σ' αυτείνη θα ζήσω”. Ο λόγος του έχει μια δυναμική πρωτόγνωρη, πέτυχε μια εκφραστική πυκνότητα που δεν συνηθίζεται, αποπνέει όλη την ηρωική ατμόσφαιρα του αγώνα. Οι απόψεις του για πρόσωπα, καταστάσεις και γεγονότα είναι διατυπωμένες με οξύτητα, ειλικρίνεια και πάθος.

Η αρετή που ζητά ο Μακρυγιάννης, από τον εαυτό του πρώτα και έπειτα από τους άλλους Έλληνες, είναι η αρετή που καθιέρωσε η αρχαία Ελληνική ηθική. Για τους αρχαίους Έλληνες γνωρίζει λίγα πράγματα, γιατί μέσα στους ατελείωτους αγώνες δεν είχε τον καιρό ούτε τα εφόδια, δείτε όμως σε μια αναφορά πως αγγίζει το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα: “ Όλοι οι προκομμένοι άντρες των παλαιών Ελλήνων, οι γοναίγοι όλης της ανθρωπότης, ο Λυκούργος, ο Πλάτων, ο Σωκράτης, ο Αριστείδης, ο Θεμιστοκλής, ο Λεωνίδας, ο Θρασύβουλος, ο Δημοστένης και οι επίλοιποι πατέρες γενικώς της ανθρωπότης κόπιαζαν και βασανίζονταν νύχτα και ημέρα μ' αρετή, με 'λικρίνειαν, με καθαρόν ενθουσιασμόν να φωτίσουνε την ανθρωπότη και να την αναστήσουν νά 'χει αρετή και φώτα, γενναιότητα και πατριωτισμόν. Όλοι αυτείνοι οι μεγάλοι άντρες του κόσμου κατοικούνε τόσους αιώνες εις τον Άδη σ' έναν τόπον σκοτεινόν και κλαίνε και βασανίζονται δια τα πολλά δεινά όπου τραβάγει η δυστυχισμένη μερική πατρίδα τους. Χάνονται αυτείνοι εχάθη και η πατρίδα τους η Ελλάς έσβησε τ' όνομά της. Αυτείνοι δεν τήραγαν να θησαυρίσουνε μάταια και προσωρινά, τήραγαν να φωτίσουν τον κόσμο με φώτα παντοτινά. Έντυναν τους ανθρώπους αρετή τους γύμνωναν από την κακή διαγωή. Και τοιούτως θεωρούσαν γενικώς την ανθρωπότη και γένονταν δάσκαλοι της αλήθειας”. Στους Μύλους της Λέρνης 16 Ιανουαρίου 1825 νικάει τον φοβερό Ιμπραήμ, σώζει την επανάσταση και βάζει τα θεμέλια της λεύτερης Ελλάδας.

Πάνω από τα προσωπικά συμφέροντα χωρίς ιδιοτέλεια με προσφορά χωρίς όρους, παλεύει να καταπολεμήσει τη διχόνοια και τον εμφύλιο σπαραγμό των Ελλήνων. Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Ρουμελιώτη αγωνιστή είναι η αμεροληψία, η ανεξικακία, η τιμιότητα, η ημερότητα. Μετά την κατάληψη της Αθήνας το 1826 από τον Ιμπραήμ, ο Μακρυγιάννης υπερασπίστηκε με γενναιότητα την Ακρόπολη και απέκρουσε τις σφοδρότατες επιθέσεις οργανώνοντας την άμυνα.

Μετά την απελευθέρωση ο Μακρυγιάννης συνέχισε να αγωνίζεται, να βοηθάει τις χήρες και τα ορφανά, τους αγωνιστές που γυρίζουν γυμνοί και ξυπόλητοι, δείτε τι γράφει το 1835 σε μια αναφορά στην κυβέρνηση: “Επειδήτις όσοι αγωνίστηκαν πεθαίνουν από την πείναν και την ταλαιπωρίαν, καθώς και χήρες σκοτωμένων και παιδιά τους, τον μιστόν όπου μου δίνετε διατάξετε να μου κοπεί όλος και να τον δίνετε εις τους αγωνιστάς και χήρες κι ορφανά των σκοτωμένων”. Με δημοκρατικότητα και πολιτικό ήθος πολεμάει την αδικία και την αυθαιρεσία των αρχόντων, ζητά ισότητα και δικαιοσύνη. “Από δικαιοσύνη διψάγει η πατρίδα και 'λικρίνεια. Όποιοι την κυβερνούνε, ο θεός να τους φωτίσει και να τους οδηγήσει εις αυτό”.

Το 1843 είναι ένας από τους πρωταγωνιστές του κινήματος για παραχώρηση συντάγματος από το καθεστώς της οθωνικής απολυταρχίας. Απαιτεί να γίνουν νόμοι, νόμοι στέρεοι και πατρικοί γιατί πίστευε, όπως ο Σόλωνας, ότι μόνο η ευνομία σώζει τους λαούς. Νιώθει μεγάλο χρέος απέναντι στην πατρίδα του, ιδανικό του η εθνική ελευθερία αλλά και η ελευθερία του ατόμου, πιστεύει στην ενότητα και στη συλλογικότητα που πρέπει να έχουμε και να εφαρμόζουμε στις πράξεις και στις δράσεις μας.

“ Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί και σοφοί και αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμε όλοι μαζί, και να μη λέγει ούτε ο δυνατός εγώ, ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς -εγώ; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φτιάσει ή χαλάσει, να λέγει εγώ. Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε το λένε εμείς. Είμαστε εις το εμείς και όχι εις το εγώ ”.

Το 1852 θεωρήθηκε ύποπτος για συνωμοσία εναντίον του Όθωνος, κατηγορήθηκε ότι σχεδίαζε την ανατροπή του καθεστώτος και ύστερα από προκατασκευασμένη δίκη καταδικάστηκε σε θάνατο, το 1853. Η καταδίκη του προκάλεσε την αγανάκτηση του ελληνικού λαού και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να μετατρέψει την ποινή σε ισόβια, αργότερα σε δέκα (10) χρόνια και στο τέλος τον άφησαν ελεύθερο. Πέθανε στην Αθήνα το 1864.

Στους καιρούς μας όπου λείπει η εντιμότητα, ο σεβασμός, η υπευθυνότητα, η αλληλεγγύη, η ειλικρίνεια, η προσφορά χωρίς ανταμοιβή, το μέτρο, η ολιγάρκεια, με τους πολίτες να ζητάνε κάτι το καθαρό, το στέρεο, πρέπει να δώσουμε στους νέους πρότυπα. Ανθρώπους που πίστευαν σε αξίες και αρχές, είχαν ιδανικά, είχαν πνευματική καλλιέργεια. Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν ο Στρατηγός Μακρυγιάννη.

                                                                                          Μάρτιος του 2010

                                                                                         Γρυλλάκης  Θανάσης

                                                                                         Πολιτικός  Μηχανικός

Παπαρρηγόπουλος Ιωάννης ο Νάξιος ο Δαμαριωνίτης

                                                                  

                                          
        

                          ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ   ΙΩΑΝΝΗΣ

                         Ο ΝΑΞΙΟΣ - Ο ΔΑΜΑΡΙΩΝΙΤΗΣ

   Αγωνιστής, δουλευτής, απλός, ανιδιοτελής πάλευε για το καλό της Ελλάδας και το όφελος των Ελλήνων. Γεννήθηκε στο Δαμαριώνα της Νάξου το 1780, το πραγματικό του επίθετο ήταν Λινάρδος, όταν έφυγε για για τη Κωνσταντινούπολη με τη βοήθεια ενός θείου του με σκοπό να σπουδάσει, υιοθετήθηκε από μια πλούσια οικογένεια Παπαρρηγόπουλου και έτσι μπόρεσε να πραγματοποιήσει το όνειρό του, στη συνέχεια πήγε στη Μόσχα όπου σπούδασε Νομικά. Το 1807 διορίζεται διερμηνέας του Ρωσικού στόλου, μετά τη λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου, αποφασίζει να πάει στην Ιταλία να σπουδάσει Ιατρική. Εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του και επέστρεψε στην Ελλάδα για να προσφέρει τις υπηρεσίες και τις γνώσεις του στον Αγώνα του Έθνους.

   Προσλαμβάνεται σαν γραμματέας στο Ρωσικό Προξενείο στην Πάτρα, όπου αναπτύσσει έντονη δράση για τη προετοιμασία της Επανάστασης, το 1814 μεταβαίνει στα Ιωάννινα και προσπαθεί να πείσει τον Αλή Πασά να εξεγερθεί κατά του Σουλτάνου, συμμετέχει σαν αγωνιστής στη κατάληψη του κάστρου της Τενέδου υπό το Νικοτσαρά. Το  Μάϊο του 1820 μυείται στη Φιλική Εταιρεία και με κάθε τρόπο προσπαθεί να οργανώσει, να ενημερώσει, να αφυπνίσει ανθρώπους. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός εκτιμώντας το ήθος του χαρακτήρα του, τις γνώσεις του, τα πνευματικά του χαρίσματα. τον χρησιμοποιεί σε πλήθος εμπιστευτικών αποστολών, μεγάλης σημασίας για την οργάνωση και προετοιμασία της Επανάστασης.

   Οι συχνές επαφές του με Ιωάννη Καποδίστρια, Αλέξανδρο Υψηλάντη, και άλλους η συνεχής δράση του κινεί τις υποψίες των Τούρκων στη Πελοπόννησο και έτσι ζητάει να μετατεθεί στο  Προξενείο της Σμύρνης. Εκεί συνεχίζει τον αγώνα του κατά τη διάρκεια πια της Επανάστασης, προσφέροντας τεράστια και σημαντική βοήθεια στους εκεί Έλληνες κατά τη διάρκεια των διωγμών από τους Τούρκους.

   Επιστρέφει στη Πελοπόννησο σαν διερμηνέας της μοίρας του Ρωσικού στόλου και το 1827 στο Ναβαρίνο όπου έχουν αντιπαραταχθεί ο Συμμαχικός Στόλος με το στόλο του Ιμπραήμ, διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο. Επειδή έβλεπε να κωλυσιεργούν οι διαπραγματεύσεις των Συμμάχων με τον Ιμπραήμ, σχετικά με τα όσα υφίσταται, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων μεταξύ των Ελλήνων και των Τούρκων, ο άμαχος πληθυσμός, και ότι αυτή η καθυστέρηση δε θα βοηθούσε  την Επανάσταση  και τους Έλληνες΄ž απέστειλε με ένα οθωμανό φίλο του κρυφά επιστολή στον Ιμπραήμ λέγοντάς του, να αποφύγει οποιαδήποτε συνάντηση και συζήτηση με τους συμμάχους, να αποβιβασθεί στη ξηρά και να οργανώσει το στράτευμα για τη συνέχιση των επιχειρήσεων, το δε στόλο να τον αφήσει υπό το Ναύαρχο Ταχήρ με την εντολή ότι, σε περίπτωση που δεχθεί  την παραμικρή επίθεση από τους Συμμάχους να κτυπήσει.

  ΄Ετσι και έγινε, ύστερα από την έντονη διαφωνία και το επεισόδιο (με πυροβολισμούς)  μεταξύ των Τούρκων-Αιγυπτίων αξιωματούχων και της αντιπροσωπείας των συμμάχων, όπου σκοτώθηκε ένας Έλληνας και ένας Γάλλος, από τη Γαλλική Ναυαρχίδα έριξαν μια κανονιά και ο Τουρκικός Στόλος απάντησε με όλα τα κανόνια, έτσι μπήκαν στο «χορό» ο Ρώσικος και ο Αγγλικός Στόλος και ξεκίνησε η ναυμαχία που είχε σαν αποτέλεσμα, την ολοσχερή καταστροφή του Στόλου του Ιμπραήμ και την επιτυχή έκβαση του Αγώνα για την Ανεξαρτησία.

   Στα επόμενα χρόνια σημαντικός ήταν ο ρόλος του για την παράδοση των κάστρων του Μεσολογγίου, της Ναυπάκτου, του Αντιρρίου από τους Τούρκους χωρίς μάχη και χωρίς να χυθεί αίμα, αυτό οφείλεται στην προσωπικότητα του και στη μεγάλη του διαπραγματευτική  ικανότητα.

   Επί βασιλείας Όθωνα το 1843 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα σαν Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας μέχρι το 1862. Αργότερα επί βασιλείας Γεωργίου του Α έγινε Σύμβουλος  Επικράτειας, απεβίωσε στην Αθήνα το 1874. Το  αρχοντικό που έμενε στην Αθήνα  υπάρχει στη Πλάκα στην οδό Κυδαθηναίων 27.

   Αυτός αγαπητοί μου ήταν ο Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος για να μαθαίνουν οι νεώτεροι και να μην ξεχνούν οι παλιότεροι, τέτοιους ανθρώπους έχει ανάγκη ο τόπος μας, η Ελλάδα μας,ανθρώπους μεγαλόψυχους, έντιμους, γενναίους με Ήθος και Αρετή να νοιάζονται για την κοινωνία και που σκοπός τους είναι το συλλογικό συμφέρον.

   Αξίζει κανείς να  απαγγείλλει τους στίχους του Καβάφη για τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο

                                       « Τιμή σε κείνους που στη ζωή των

                                          ώρισαν να φυλάγουν θερμοπύλες.

                                          Ποτέ από το χρέος μη κινούντες»...........

                                                                                         Νάξος Μάρτιος 2010

                                                                                         Θανάσης  Γρυλλάκης

                                                                                         Πολιτικός Μηχανικός