ΑΡΕΤΗ 2
" Οἷον καὶ φοβηθῆναι καὶ θαρρῆσαι καὶ
ἐπιθυμῆσαι καὶ ὀργισθῆναι καὶ ἐλεῆσαι καὶ ὅλως ἡσθῆναι
(20) καὶ λυπηθῆναι ἔστι καὶ μᾶλλον καὶ ἧττον, καὶ ἀμφότερα
οὐκ εὖ· τὸ δ’ ὅτε δεῖ καὶ ἐφ’ οἷς καὶ πρὸς οὓς καὶ οὗ
ἕνεκα καὶ ὡς δεῖ, μέσον τε καὶ ἄριστον, ὅπερ ἐστὶ τῆς
ἀρετῆς ".................................................( Αριστοτέλης )
Παραδείγματος χάρη μπορεί κανείς, να νιώσει φόβο ή να δείξει θάρρος, να νιώσει επιθυμία, να νιώσει οργή ή ευσπλαχνία, γενικά να νιώσει ευχαρίστηση ή δυσαρέσκεια, σε μεγαλύτερο ή και σε μικρότερο βαθμό, και ούτε το ένα, ούτε το άλλο από τα αυτά τα δύο, είναι καλό' να τα αισθανθεί όμως όλα αυτά το χρόνο που πρέπει, σε σχέση με τα πράγματα που πρέπει και με τους ανθρώπους που πρέπει, για το λόγο που πρέπει και με τον τρόπο που πρέπει, αυτό είναι, κατά κάποιον τρόπο, το μέσον και το άριστον, που αυτό είναι χαρακτηριστικό της αρετής.
Στα συναισθήματα και στις πράξεις έχουμε υπερβολή, έλλειψη και μέσον. Η αρετή αφορά στα συναισθήματα και στις πράξεις, στα οποία η υπερβολή αποτελεί σφάλμα και η έλλειψη κατακρίνεται, ενώ το μέσον επαινείται και είναι επιτυχία, φυσικά και τα δύο αυτά ανήκουν στην αρετή. Άρα η αρετή είναι μια μορφή μεσότητας αφού έχει στόχο το μέσον. Το σφάλμα λέει γίνεται με πολλούς τρόπους, γιατί το κακό είναι γνώρισμα του απείρου όπως διδάσκουν οι πυθαγόρειοι, ενώ το καλό είναι γνώρισμα του πεπερασμένου.
" έσθλοι μέν γάρ απλώς, παντοδαπώς δέ κακοί ". 1106b (35)
Γιατί καλοί γινόμαστε με ένα τρόπο, κακοί δε με πολλούς.
Έτσι λοιπόν η υπερβολή και η έλλειψη έχουν σχέση με την κακία, βρίσκονται σε άπειρα σημεία πέρα από το μέσο και μπορεί ο άνθρωπος εύκολα να φτάσει, να διαπράξει δηλαδή το σφάλμα. Η αρετή, βρίσκεται στο μέσον ανάμεσα σε δύο κακίες και προσδιορίζεται με μέτρο τον άνθρωπο "ούσα τή προς ημάς", το δε μέσο καθορίζεται από τον ορθό λόγο "ωρισμένη λόγω", δηλαδή από τη λογική του σώφρονα και συνετού ανθρώπου αυτού που έχει ορθό και λογικό τρόπο σκέψης και έκφρασης.
Το μέσον βρίσκεται σ' ένα μόνο σημείο και είναι δύσκολη η προέγγιση του, αφού υπάρχει ένας τρόπος για να φτάσει κανείς, γι αυτό σχετίζεται με την αρετή και τους καλούς.
Κύριε Γρυλλάκη
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμμετέχοντας (ως αναγνώστης «φανατικός») στο πρωτόγνωρο και χρησιμότατο «εργαλείο» λόγου και προσπάθειας παραγωγής ήθους στο νησί μας, Σας συγχαίρω. Επίσης σας ευχαριστώ για την ανεκτίμητη ευκαιρία που μου δίνετε, μέσα από τις νοηματοδοτικές αναρτήσεις σας, να εμπλουτίζω το αξιακό μου μέτρο.
«Ο ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΑΝΙΚΛΕΙΟΥ» της νήσου Νάξου